Durali Doğan
Köşe Yazarı
Durali Doğan
b
 

MEHMET AKİF VE YOZGAT

Akif; doğan ve batan güneşle birlikte söylediğimiz İstiklal Marşı’nın yazarı, büyük mütefekkir  Titizliğinden dolayı Temiz Tahir Efendi namıyla anılan Mehmed Tahir, Mehmed Âkif’in babasıdır.  Akif’in sözleriyle; -"Babam İpekli Tahir Efendi merhumdur. Kendisi İpeğin Şuşisa isminde bir köyündendir. Tahir Efendinin babası Nureddin Ağa’dır. Nureddin Ağa ümmidir ve bildiğin Arnavut’tur. Tahir Efendi Fatih müderris ve mucizlerindendi. Biraz İpek’te okumuş, sonra İstanbul'a gelmiş Yozgatlı Mahmud Efendi'den ders görmüş ve icazet almış. Âkif’in dedesi Nureddin köyün eşrafındandı. Kendisi Kosova/ İpek kazası Şuşisa isminde bir köyündendi. Çiftçilik yapardı. Tahsili yoktu ama saygı duyulan bir kişiliğe sahipti. Okumuşlara ve okumaya büyük ilgisi vardı. Onun için oğlu Mehmed Tahir'i İpek'te bir miktar okuttuktan sonra tahsilini tamamlamak üzere İstanbul'a gönderdi. Mehmed Tahir Efendi, İstanbul'da Yozgatlı Hoca Mahmud Efendi'nin derslerine devam etti ve en kıymetli öğrencilerinden biri olarak ondan ders aldı.  Eşref Edib, Mehmed Âkif Hayatı-Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, adlı kitabında Yozgatlı Mahmut Efendi hakkında şu notu düşmüş: “Üstad’ın babadan mevrûs bir Kamûs Tercümesi vardı. Onu dâima yanında taşırdı. Bunu babasına, Hocası Yozgatlı Hacı Mahmud Efendi hediye etmiş mektupla sordum. Cevap aldım. Bu mesele ile ne kadar alâkadar oldu, görseniz.. Hayret ettim.”Mehmet Akif’in olgunlaşmasında babasının tesiri fazladır. Arapçayı ve dine ait eserleri Mehmet Akif hep babasından öğrenmiştir. Baba, oğlu ile birlikte camiye giderken yolda ona bilmediği lügatleri ezberletmiş, dine temas eder bir takım bilgiler vermiştir. Bu yüzden Mehmet Akif babası için «O benim hem babam, hem de hocamdır. Ben hayatta ne öğrendi isem ondan öğrendim» demiştir. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Mustafa Ünal ise; "Yozgatlı Türkmen M.Akif Ersoy "adlı makalesinde "Akif'in soyu, baba tarafından Yozgat'tan İstanbul'a, İstanbul'dan da Kosova'nın İpek Sancağı'na yerleşmiş Mehmet Tahir Efendi'ye, ana tarafı ise Buhara'dan Tokat'a yerleşmiş olan tacir Mehmed Efendi'yi dayanmaktadır. Yani her iki taraftan da Türk idi." der.Akif’in babası Temiz Tahir Efendi’nin hocası ise Yozgatlı Hoca Mahmut Efendi’dir. Dolayısıyla Akif’in ilk dini bilgileri ve karakterinin oluşmasında Yozgatlı Mahmut Efendi’den Tahir Efendi’ye ve ondan da oğlu Akif’e geçen; bir ilim, inanç, ahlak ve sağlam seciyeli anlayış, Mehmet Akif'in fikir ve manevi atmosferinin gelişmesinde ve şekillenmesinde Yozgatlı Mahmut Efendi ile Yozgatlı İhsan Efendi'nin büyük bir rolü vardır. Annesi Buharalı Emine Şerife Hanım Yozgat'ta doğdu.Ailesi Anadolu'ya göç etmiş ve Emine Şerife Hanım Yozgat'ta doğmuştur. Babasının aslı ise o zamanki Türk ülkesinin Arnavutluk topraklarına iskan edilen ve Fatihlerin evlatlarından olan bir aileye mensuptur.  Babası Rumelili (Arnavut), annesi ise Buhara'dan hacca giderken Amasya'da vefat eden Buharalı Şirvani Rüştü Efendi'nin kızıdır. Tahir Efendi, ilk kocası vefat eden Emine Şerife Hanım'ın ikinci eşidir.Akif'in ailesi sade ve orta halli ama bir inanç ikliminin bütün olgunluğu ve güzelliği ile yaşadığı bir aile idi. Akif babasını,"Beyaz sarıklı, temiz, yaşça elli beş ancak Vücudu zinde fakat saç sakal ziyadece ak." diye tasvir eder.Akif’in annesi Emine Şerife Hanım, saygı duyulan, son derece iffetli bir hanımefendi... Tarihi kaynak ve belgeler gösteriyor ki; Mehmet Akif'in fikir ve manevi atmosferinin gelişmesinde ve şekillenmesinde Yozgatlı Hoca Mahmut Efendi ile Yozgatlı İhsan Efendi'nin büyük bir rolü vardır. Akif"in annesi Emine Şerife Hanım’ın Yozgat'ta doğması,Babası Temiz Tahir Efendi Yozgatlı Hoca Mahmut Efendi’den ders alması, Mısır'da on yıl Yozgatlı Mehmet İhsan Efendi ile beraber kalarak acılarını onunla paylaşması, Kur'an mealini Mehmet İhsan Efendi'ye emanet etmesi,  Merhum Akif’in Yozgat’la olan manevi bağının olduğuna dair en önemli delillerdir. 27 aralık 1936 tarihinde aramızdan ayrılan İstiklal Marşı şairini vefatının 85. yıl dönümünde rahmetle anıyoruz…
Ekleme Tarihi: 28 Aralık 2021 - Salı

MEHMET AKİF VE YOZGAT

Akif; doğan ve batan güneşle birlikte söylediğimiz İstiklal Marşı’nın yazarı, büyük mütefekkir 
Titizliğinden dolayı Temiz Tahir Efendi namıyla anılan Mehmed Tahir, Mehmed Âkif’in babasıdır. 
Akif’in sözleriyle; -"Babam İpekli Tahir Efendi merhumdur. Kendisi İpeğin Şuşisa isminde bir köyündendir. Tahir Efendinin babası Nureddin Ağa’dır. Nureddin Ağa ümmidir ve bildiğin Arnavut’tur.
Tahir Efendi Fatih müderris ve mucizlerindendi. Biraz İpek’te okumuş, sonra İstanbul'a gelmiş Yozgatlı Mahmud Efendi'den ders görmüş ve icazet almış. Âkif’in dedesi Nureddin köyün eşrafındandı. Kendisi Kosova/ İpek kazası Şuşisa isminde bir köyündendi. Çiftçilik yapardı. Tahsili yoktu ama saygı duyulan bir kişiliğe sahipti. Okumuşlara ve okumaya büyük ilgisi vardı. Onun için oğlu Mehmed Tahir'i İpek'te bir miktar okuttuktan sonra tahsilini tamamlamak üzere İstanbul'a gönderdi. Mehmed Tahir Efendi, İstanbul'da Yozgatlı Hoca Mahmud Efendi'nin derslerine devam etti ve en kıymetli öğrencilerinden biri olarak ondan ders aldı. 
Eşref Edib, Mehmed Âkif Hayatı-Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, adlı kitabında Yozgatlı Mahmut Efendi hakkında şu notu düşmüş: “Üstad’ın babadan mevrûs bir Kamûs Tercümesi vardı. Onu dâima yanında taşırdı. Bunu babasına, Hocası Yozgatlı Hacı Mahmud Efendi hediye etmiş mektupla sordum. Cevap aldım. Bu mesele ile ne kadar alâkadar oldu, görseniz.. Hayret ettim.”Mehmet Akif’in olgunlaşmasında babasının tesiri fazladır.
Arapçayı ve dine ait eserleri Mehmet Akif hep babasından öğrenmiştir. Baba, oğlu ile birlikte camiye giderken yolda ona bilmediği lügatleri ezberletmiş, dine temas eder bir takım bilgiler vermiştir. Bu yüzden Mehmet Akif babası için «O benim hem babam, hem de hocamdır. Ben hayatta ne öğrendi isem ondan öğrendim» demiştir.
Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Mustafa Ünal ise; "Yozgatlı Türkmen M.Akif Ersoy "adlı makalesinde "Akif'in soyu, baba tarafından Yozgat'tan İstanbul'a, İstanbul'dan da Kosova'nın İpek Sancağı'na yerleşmiş Mehmet Tahir Efendi'ye, ana tarafı ise Buhara'dan Tokat'a yerleşmiş olan tacir Mehmed Efendi'yi dayanmaktadır. Yani her iki taraftan da Türk idi." der.Akif’in babası Temiz Tahir Efendi’nin hocası ise Yozgatlı Hoca Mahmut Efendi’dir. Dolayısıyla Akif’in ilk dini bilgileri ve karakterinin oluşmasında Yozgatlı Mahmut Efendi’den Tahir Efendi’ye ve ondan da oğlu Akif’e geçen; bir ilim, inanç, ahlak ve sağlam seciyeli anlayış, Mehmet Akif'in fikir ve manevi atmosferinin gelişmesinde ve şekillenmesinde Yozgatlı Mahmut Efendi ile Yozgatlı İhsan Efendi'nin büyük bir rolü vardır.
Annesi Buharalı Emine Şerife Hanım Yozgat'ta doğdu.Ailesi Anadolu'ya göç etmiş ve Emine Şerife Hanım Yozgat'ta doğmuştur. Babasının aslı ise o zamanki Türk ülkesinin Arnavutluk topraklarına iskan edilen ve Fatihlerin evlatlarından olan bir aileye mensuptur. 
Babası Rumelili (Arnavut), annesi ise Buhara'dan hacca giderken Amasya'da vefat eden Buharalı Şirvani Rüştü Efendi'nin kızıdır. Tahir Efendi, ilk kocası vefat eden Emine Şerife Hanım'ın ikinci eşidir.Akif'in ailesi sade ve orta halli ama bir inanç ikliminin bütün olgunluğu ve güzelliği ile yaşadığı bir aile idi.
Akif babasını,"Beyaz sarıklı, temiz, yaşça elli beş ancak
Vücudu zinde fakat saç sakal ziyadece ak." diye tasvir eder.Akif’in annesi Emine Şerife Hanım, saygı duyulan, son derece iffetli bir hanımefendi... Tarihi kaynak ve belgeler gösteriyor ki; Mehmet Akif'in fikir ve manevi atmosferinin gelişmesinde ve şekillenmesinde Yozgatlı Hoca Mahmut Efendi ile Yozgatlı İhsan Efendi'nin büyük bir rolü vardır.
Akif"in annesi Emine Şerife Hanım’ın Yozgat'ta doğması,Babası Temiz Tahir Efendi Yozgatlı Hoca Mahmut Efendi’den ders alması, Mısır'da on yıl Yozgatlı Mehmet İhsan Efendi ile beraber kalarak acılarını onunla paylaşması,
Kur'an mealini Mehmet İhsan Efendi'ye emanet etmesi, 
Merhum Akif’in Yozgat’la olan manevi bağının olduğuna dair en önemli delillerdir.
27 aralık 1936 tarihinde aramızdan ayrılan İstiklal Marşı şairini vefatının 85. yıl dönümünde rahmetle anıyoruz…

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve sorgunmedya.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.